Ahi Evran Halk Adamı, Mevlana Moğol İşbirlikçisi

İŞTE HALİL İNALCIK'IN TARİHE IŞIK TUTAN KİTABINDAKİ O BÖLÜM :    ''Anadolu’da ahilik teşkilatının temelini oluşturan fütüvvet hareketinin başlangıcı, Halife Nasır’ın sultanlar yanında girişimlerine bağlanmaktadır.Türkiye ahi teşkilatının kurucusu Nasireddin Evren (Evran) ,  13. Yüzyıl başlarında Bağdad’dan Anadolu’ya gelen bir grup ulema ve sufi arasında idi.Bu alimler fütüvvet erbabının dostu I. Alaeddin Keykubad’ın (1221-1237) himayesi altında idiler.Oğlu 2. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından zehirlenen Alaeddin’den sonra Nasireddin hapse atıldı.Şehirde en kalabalık işçi grubu debbağların şeyhi olan Nasireddin’in Babailerle ve Türkmenlerle yakınlığı vardı.Ahi Evren tasavvuf ve felsefe üzerinde eserleri olan bir alimdir.Asıl adı Hoylu Şeyh Nasireddin Mahmud’dur.hocası ve kayınpederi fütüvvet akımının büyük ünlü sufi Evhadü’d-din Kirmani’dir.Kirmani’nin Anadolu’da birçok şehirde halifeleri ve zaviyeleri vardı. Moğollarla işbirliği yapan ve Fars kültürüne tutkun Selçuklu seçkin sınıfına hitap eden Celaleddin Rumi ile halk adamı Türkmen merkezi Kırşehir Ahi Evren arasında düşmanlık vardı.Bu düşmanlık Mevlana Celaleddin’in şeyhi Şems-i Tebrizi’nin katliyle (1247) ilişkilidir.Nasireddin’in ahileri, Moğollarla mücadeleye giren 2. İzzeddin Keykavus’u destekliyorlardı, Keykavus 1254’te Kırşehir’e gitti.Moğol kuvvetleri onu yenilgiye uğrattılar (Sultan Hanı Savaşı , 1256). Anadolu’da isyanı bastırmaya çalışan Moğolların soykırımından Nasireddin de kurtulamadı.Onun, Kırşehir emirliğine atanan Mevlevi Cacaoğlu Nureddin Bey’in şehirde yaptığı katliamda hayatını kaybettiği (1261) anlaşılmaktadır.Tokat, Sivas, Kayseri gibi büyük şehirlerde Moğollar, karşı çıkan esnafı, bunlar arasında savacı kalabalık debbağ esnafını katlettiler.Ahilere ait zaviyeler Mevlevilere verildi.Bunun üzerine ahiler Uc bölgelerine, Türkmenler arasına göç ettiler. Osman Gazi’nin şeyhi Ede-Bali’nin , Kırşehir’den uca göçenler arasında bulunduğu bilinmekte.Keza Orhan Gazi ile Bursa kuşatmasında hazır bulunan Abdal Musa da ahilerle beraber uca göçen dervişlerdendir.Türkmen halkı için Türkçe ‘’Garibname’’ adlı eseri yazan Aşık Paşa da Kırşehirli’dir.''