Yaklaşık 4 yıl önce, 3 harfli marketler ile ilgili bir yazı kaleme almıştım. Her mahallede, her köşede mantar gibi türeyen bu marketlerin, ilerleyen süreçte vatandaşın başına bela olacağına dair tespitlerim vardı. Devletin bir an önce bu duruma el atması gerektiğini ve bu durumun bir an önce kontrol altına alınmasının önemli olduğu konusunda uyarmıştım. Çünkü özellikle gıda ürünleri noktasında piyasayı tamamen ele geçirmeye ve fiyatları belirlemeye yönelik bu yayılmacı girişimlerin önüne geçilmesi gerekiyordu. Ancak bununla ilgili çok sayıda eleştiri aldım. Bir kısım eleştiriler, söz konusu marketlerin vatandaşları ucuz gıda ile buluşturduğu yönündeydi. Bir kısım eleştiriler ise serbest piyasa olduğunu ve herkesin istediği gibi kurumlaşabileceği tarzındaydı. Bazıları ise marketler üzerinden hükümeti eleştirdiğimi düşündü. Ucuz gıda ile buluştuğunu zannedenler, piyasayı tamamen ele geçiren bu tür perakende zincirlerinin kartel haline geldiğini ve vatandaşın fiyat algısını değiştirdiğinin farkında bile değildi. Piyasada; üretimden, tüketime kadar olan süreçteki tüm fiyatlandırmaları belirleyebileceklerini hayal dahi edemediler. Şimdi ise beni eleştirenler ile benzer politik yaklaşıma sahip olanlar, 3 harfli marketlere karşı boykot uygulamaya çalışıyorlar. Peki bu bize neyi hatırlattı ? Hani Kamer Genç, Meclis kürsüsünden FETÖ konusunda hükümeti uyarıyordu ya ! AK Partili vekillerde rahmetlinin üzerine yürüyordu. Meclis kürsüsünden methiyeler düzülüyorlardı. Sonra çıkıp kandırıldık dediler. Sonra ise FETÖ ile iltisaklı kimseler meydanlarda ''Demokrasi Nöbeti'' tutup FETÖ'ye lanet okudu. FETÖ, konusunda hükümeti uyaran insanlar ise sonraki dönemde eleştirilerine devam ettiği için FETÖ'cü ilan edildiler. Birileri ise sütten çıkmış ak kaşık oldu çıktı efendim. Devlet fabrika kurmalı , katma değer üretmeli diye uyarırken birileri çıktı ''devlet fabrika kurmaz, özel sektör yapar'' açıklamasında bulundu. Sonra bir baktık hükümet 3 harfli marketler nedeniyle kooperatif marketler açmaya başlamış. Devlet fabrika kurmaz diyenler market açılışlarında boy gösterip poz verdiler. Hep uyardık ama hep de haklı çıktık. Yaşanabilecekleri görüyorsunuz, uyarıyorsunuz; bu yüzden ayrıştırılıp, ötekileştiriliyorsunuz ama bir bakıyorsunuz haklısınız ancak kurunun yanında siz de yanıyorsunuz. Şimdiden söyleyeyim, 3 harfli marketlere hiç birşey yapılamaz bu saatten sonra. Çünkü zaten kaynak problemi yaşanan şu süreçte vergi kaçırmanın önüne geçerek ciddi bir vergi kaynağı olan bu marketlere müdahale edilmesi demek; mali anlamda çok ciddi sorunlar ortaya çıkarır. O yüzden bu kadar rahat rahat meydan okuyabiliyorlar ! Ayrıca ciddi bir istihdam yaratan bu marketlerin ellerinde bu noktada da ciddi bir koz bulunuyor. Bu marketleri kapatmanız demek yüz binlerce kişinin işsiz kalması anlamına geliyor. Bu düzeyde bir satış ağına sahip olan marketlerin yeniden meydana getirilmesi; büyük derecede süre,sermaya ve emek isteyen bir iş. En etkili müdahale biçimi ise yine kooperatiflerin sayısının arttırılması ve piyasa dengesinin enflasyon aleyhine yeniden dizayn edilmesi olacaktır. Ancak bu aralar kamu eliyle açılan marketlerin söz konusu 3 harfli marketler tarafından dizayn edilmesi söz konusu çünkü kooperatif marketlerdeki birçok ürün bu marketlerden daha pahalıya satılıyor. Çünkü piyasadaki taban fiyatı belirleyen mekanizmalar bunlar. En büyük tedarikçi olmaları nedeniyle taban fiyatı da istedikleri gibi belirliyorlar. Kamu girişimleri de dahil olmak üzere diğer marketler ve market zincirleri de bu taban fiyat üzerine koyarak ilerliyorlar. Yani önü açılarak yaratılan bu canavarlarla mücadele etmek o kadar kolay değil. Ne yapalım sürekli kandırılan, yanılan ve öngöremeyen idareciler tarafından yönetilmenin cezasını çekmeye devam ediyoruz.   Ha birde ; tıpkı FETÖ konusunda olduğu gibi bu marketlerin siyasi ayağı da araştırılsın.   Bununla ilgili Meclise soru önergesi verilsin.   Bakalım bu önergeyi kimler reddedecek !   Ömer Duran