En Çok İç Anadolu Döviz Biriktiriyor

Türkiye'de yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatlarının toplam mevduatlara oranı 6 Kasım itibarıyla yüzde 55.6'ya yükseldi ve toplam 224.2 milyar dolara ulaştı. Toplam mevduatların yarısından fazlasının dolar, Euro ve altın cinsinden olması dolarizasyonun geldiği noktayı açıkça gösteriyor. Yüksek enflasyon, negatif reel faiz ve TL'nin değerinin hızla düşmesiyle birlikte son 2 yıldır giderek yükselen dolarizasyon eğiliminin illere yansıması da farklı bir tabloyu ortaya koyuyor. En dövizci illerin  AK Parti'nin en çok oy aldığı yerler olarak bilinen İç Anadolu Bölgesi'nde yoğunlaştığı görülüyor. Nevşehir, toplam tasarruf mevduatı hacmi içinde yüzde 68 pay alan döviz birikimiyle dolarizasyonda ilk sırada yer alıyor. Yabancı para tasarruflarının toplam tasarruflara oranı Aksaray'da yüzde 67, Yozgat ve Kayseri'de yüzde 65, Kırşehir ve Kütahya'da yüzde 63'e çıkıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre, Eylül sonu itibarıyla Türkiye'deki toplam tasarruf mevduatı hacmi 1 trilyon 864.5 milyar liraya ulaşıyor. Bunun 767.6 milyar TL ile yüzde 41'i İstanbul'da yaşayan bireylere ait. İstanbul, yüzde 62 olan tasarruflarındaki dolarizasyon oranıyla 81 il arasında yedinci sıraya yerleşiyor. Türkiye'nin 48 ilinde tasarruflardaki dolarizasyon oranı yüzde 50'yi geçiyor. Mevduatlardaki yabancı para oranı 2003'te yüzde 56.2 ile zirveye çıkmış, ardından ülkeye döviz girişiyle birlikte, TL'ye güvenin artmasıyla bu oran 2011'de yüzde 27.6 ile en düşük seviyesini görmüştü. Merkez Bankası'nın haftalık yabancı para mevduat verilerine göre, 6 Kasım itibarıyla bireyler ve firmalar döviz mevduatlarının yüzde 54'ünü dolar, yüzde 28.9'unu Euro, yüzde 15.2'sini altın, geri kalanını da diğer para cinsinden tutuyor. 2020'de en hızlı döviz biriktiren il yüzde 56 ile Çankırı. 81 il arasında yalnızca Mardin'de döviz hesaplarında yüzde 3.7'lik azalış görülüyor.    Grafik : Hicabi Demirci